Najaarscontrole ACM: verbetering financiële gezondheid meeste energieleveranciers

Energieleveranciers staan er gemiddeld genomen financieel beter voor dan een paar jaar geleden. Het overgrote deel van de leveranciers houdt zich ook aan de regels voor het tijdig versturen van jaar- en eindafrekeningen. Dat blijkt uit financiële informatie die leveranciers zelf hebben aangeleverd bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM). De ACM ziet ook dat enkele leveranciers hun inkoopstrategie moeten verbeteren. Bijvoorbeeld omdat leveranciers contracten met huishoudens en kleine bedrijven (‘kleinverbruikers’) hebben afgesloten voor een vaste prijs, maar onvoldoende energie inkopen. Dit maakt leveranciers kwetsbaar voor prijsschommelingen op de energiemarkten.

Bedrijven die gas en/of elektriciteit leveren aan huishoudens en kleine bedrijven moeten daarvoor een vergunning hebben van de ACM. Op dit moment hebben 52 leveranciers een vergunning voor het leveren van elektriciteit en 50 voor het leveren van gas.

Manon Leijten, bestuurslid van de ACM: “We zien dat energieleveranciers hun financiële positie verbeterd hebben sinds de ACM de regels voor energieleveranciers in oktober 2022 heeft aangescherpt. Maar we zien ook dat enkele bedrijven niet voldoen aan de eisen voor financiën, inkoop en/of administratie. Die bedrijven staan onder ons verscherpt toezicht en moeten verbeterplannen inleveren. De ACM zit erbovenop om consumenten zo goed mogelijk te beschermen.”

Verbetering gemiddelde financiële gezondheid, extra aandacht inkoopstrategie

Uit controle van de cijfers blijkt dat de leveranciers er gemiddeld beter voor staan dan afgelopen jaren. Het gemiddelde eigen vermogen (‘solvabiliteit’) van leveranciers met een groot marktaandeel is de afgelopen jaren gestegen. Dit geldt in mindere mate voor leveranciers met een klein marktaandeel. Bij individuele leveranciers kunnen wel zwakke plekken ontstaan als de marktomstandigheden ernstig verslechteren. Daarom controleert de ACM ook of leveranciers een ‘stresscenario’ kunnen doorstaan en geloofwaardige noodplannen hebben.

Daarnaast controleert de ACM of leveranciers voldoende gas en elektriciteit tijdig hebben ingekocht om hun klanten gedurende een vaststaande periode tegen een vaste prijs energie te kunnen leveren (inkoopstrategie). De ACM stelt vast dat de inkoopstrategie van een aantal leveranciers nog niet op orde is. De ACM ziet erop toe dat deze leveranciers hun inkoopstrategie op korte termijn verbeteren. Zo nodig zet zij formele handhavingsinstrumenten in om dit af te dwingen.

Verscherpt toezicht

De ACM heeft in de afgelopen tijd de vergunning van 2 leveranciers ingetrokken en 5 leveranciers hebben hun vergunning ingeleverd. Een aantal leveranciers staat nog onder verscherpt toezicht, onder andere vanwege zorgen over de kwaliteit van de administratie, het risicomanagement, de financiële gezondheid en de inkoopstrategie.

Strenger aan de poort

De afgelopen jaren is het aantal leveranciers met een vergunning licht gedaald. Tegelijkertijd ziet de ACM dat het aantal partijen met interesse in een vergunning in 2024 toeneemt. In 2024 zijn met 5 bedrijven oriëntatiegesprekken gevoerd over een (mogelijke) vergunningsaanvraag. In deze gesprekken besteedt de ACM extra aandacht aan de wettelijke verplichtingen die bij een vergunning horen nadat een vergunning eenmaal verkregen is. De ACM merkt namelijk dat partijen soms onderschatten met welke verplichtingen leveranciers in de praktijk te maken krijgen. De ACM heeft dit jaar aan 2 bedrijven die aan de wettelijke eisen van betrouwbaarheid en de kwaliteitseisen voldeden, een vergunning verstrekt. Bij 3 bedrijven heeft de ACM de vergunning geweigerd of de aanvraagprocedure stopgezet omdat het bedrijf niet aan de eisen voldeed.