Effectmeting ACM naar toegangsvoorwaarden bij overname Iddink door Sanoma (2019)
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft onderzoek gedaan naar het effect van opgelegde toegangsvoorwaarden bij de overname van Iddink door Sanoma. Deze bedrijven zijn actief op de leermiddelenmarkt.
De ACM vindt het belangrijk om haar toezicht continu te verbeteren en verantwoording af te leggen over de besteding van publieke middelen en haar handelen. De ACM doet met dat doel geregeld onderzoek naar de impact van haar eigen werk, zoals met deze effectmeting.
Voorwaarden aan overname van Iddink door Sanoma
In 2019 keurde de ACM de overname van Iddink door Sanoma onder voorwaarden goed. Deze overname had impact op de leermiddelenmarkt voor het voortgezet onderwijs doordat de uitgever Malmberg onderdeel werd van hetzelfde concern als de distribiteur Iddink en het online platform van Iddink Digital, Magister. De ACM oordeelde onder andere dat er een risico was dat Malmberg door Iddink Digital zou worden bevoordeeld. De ACM legde daarbij onder andere “fair, reasonable and non-discriminatory” (FRAND) toegangsvoorwaarden op aan digitaal platform Magister. Deze voorwaarden dienen zelfbevoordeling van Malmberg op Magister te voorkomen.
Uitkomsten effectmeting
Uit de effectmeting blijkt dat de leermiddelenmarkt zich zodanig heeft ontwikkeld dat de FRAND-voorwaarden minder relevant blijken dan verwacht. Een belangrijke ontwikkeling hierbij is het uitblijven van directe toegang tot lesmethodes binnen het platform Magister. Het via Magister verwijzen naar de website met lesmethodes van de uitgever verkleint de mogelijkheid om Malmberg te bevoordelen ten opzichte van andere uitgevers. Een leerpunt uit de effectmeting is om waar mogelijk kaders en handvatten mee te geven ter verduidelijking van FRAND.
Hoewel uit de effectmeting volgt dat de FRAND-voorwaarden minder relevant zijn gebleken dan verwacht, zegt dat nog niet dat deze voorwaarden gewijzigd kunnen worden. De effectmeting kijkt namelijk terug in de tijd. Voor een wijziging van de voorwaarden aan een overname moeten ook de verwachte effecten in de toekomst beoordeeld worden.
ACM en digitale economie
De ACM zet zich ervoor in dat mensen en bedrijven zich met vertrouwen in de digitale samenleving kunnen begeven. Deze effectmeting past binnen het ACM agendathema Digitale economie.
De ACM legde de FRAND-voorwaarden op om de interoperabiliteit met het Magister platform te borgen. Interoperabiliteit betekent dat systemen van bedrijven goed met elkaar samengaan. Dat is zeker van belang in platformmarkten, die gekenmerkt worden door een ‘winner takes all’-dynamiek. Als systemen van verschillende bedrijven goed met elkaar samengaan (‘interoperabel’ zijn) kunnen andere bedrijven concurreren en houden zij toegang, ten gunste van afnemers.