Toegankelijkheidsproblemen in de praktijk

Bij elk van de 4 principes van toegankelijkheid geven wij u voorbeelden van veelvoorkomende problemen in de praktijk. En welke gebruikers hier het meest last van hebben. Zoals mensen die gebruikmaken van een toetsenbord of een schermlezer. Maar let op: ook anderen kunnen hier last van hebben.

Besturing met toetsenbord of schermlezer

U leest hieronder informatie over hulpmiddelen zoals toetsenbordbesturing en schermlezerbesturing.

Besturing met toetsenbord

Niet iedereen kan een muis gebruiken. Denk aan mensen die problemen hebben met bewegen, zoals het niet goed kunnen bewegen van de handen. Bijvoorbeeld door RSI, MS, ALS of Parkinson. Zij gebruiken speciale hulpmiddelen, zoals:

Het toetsenbord
Een joystick
Spraakbesturing
‘Switch Control’ (bijvoorbeeld besturing met het hoofd)

Deze hulpmiddelen werken vaak met toetsenbordbesturing. Kunnen gebruikers uw website en app bedienen met alleen een toetsenbord? Dan werkt het meestal ook goed met dit soort hulpmiddelen.

Een gebruiker moet in ieder geval:

met de pijltjestoetsen omhoog en omlaag kunnen scrollen
met de Tab-toets (en terug met Shift + Tab) naar knoppen, hyperlinks en invulvelden kunnen springen
met Enter een knop of link kunnen openen
met de spatiebalk keuzes kunnen maken, zoals rondjes en vakjes aanklikken
met de pijltjestoetsen door keuzes kunnen lopen binnen keuzelijsten

Besturing met schermlezer

Blinden en slechtzienden gebruiken vaak het toetsenbord en een schermlezer. Een schermlezer is software op de laptop of telefoon van de gebruiker zelf. Daarmee kan een gebruiker alles voor laten lezen en vervolgens besturen met het toetsenbord. Van het openen van een app, naar het zoeken in de browser, naar het navigeren op een webpagina zelf. Zo kunnen ze een website of app gebruiken zonder te zien. U bent niet verplicht een voorleesknop te maken. U moet uw website of app wel zo bouwen dat deze goed werkt met een schermlezer.

Praktijkvoorbeelden: Waarneembaar

Bij het toegankelijkheidsprincipe ‘waarneembaar’ komen vaak de volgende problemen voor:

Hyperlinks alleen met kleur

Hyperlinks zijn soms alleen een andere kleur dan de gewone tekst. Mensen die kleurenblind zijn of slecht zien, merken dan niet dat het een hyperlink is waarop je kan klikken. Dit gebeurt vaak bij productbeschrijvingen en bij meldingen over cookies.

Afbeeldingen zonder tekst-alternatief

Een schermlezer kan geen afbeeldingen voorlezen, zoals plaatjes of iconen. Zonder tekst-alternatief merken daarom niet alle gebruikers dat er een afbeelding is. Een tekst-alternatief ontbreekt vaak bij knoppen met alleen een afbeelding. Zoals het menu, de winkelwagen, mijn account of favorieten. Dan is het niet duidelijk wat deze knoppen doen. Zo kan een gebruiker bijvoorbeeld de winkelwagen niet goed vinden. Voeg daarom altijd een tekst-alternatief toe.

Te weinig kleurcontrast

De tekst of andere belangrijke onderdelen op een website of app zijn soms moeilijk te lezen door te laag kleurcontrast. Dit is lastig voor ouderen en mensen die slechtziend of kleurenblind zijn. Let daarop bij uw hele website en app.

Tekst onleesbaar bij inzoomen

Als gebruikers inzoomen om een tekst groter te maken, wordt de inhoud soms onleesbaar. Tekst en onderdelen kunnen over elkaar heen vallen. Dit is een probleem voor ouderen en slechtziende mensen die vergroting van tekst of beeld gebruiken.

Video’s zonder ondertiteling

Veel advertenties en productbeschrijvingen hebben video’s. Soms zonder ondertiteling. Doven en slechthorenden hebben ondertiteling nodig om te begrijpen wat er in de video wordt gezegd.

Praktijkvoorbeelden: Bedienbaar

Bij het toegankelijkheidsprincipe ‘bedienbaar’ komen vaak de volgende problemen voor:

Website werkt niet met toetsenbord

Als uw website of app niet volledig werkt met het toetsenbord, kunnen niet alle gebruikers de knoppen of hyperlinks bedienen. Zoals mensen die problemen hebben met zien of bewegen. Ze kunnen dan bijvoorbeeld geen betaalmethode of bezorgdag kiezen, waardoor ze geen bestelling kunnen doen.

Vastzitten op de pagina

Soms raakt een gebruiker vast tijdens het navigeren met het toetsenbord. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij zoekvelden die automatisch woorden voorstellen tijdens het typen. Gebruikers kunnen dan niet verder, niet vooruit of achteruit, een bestelling niet afronden en moeten dan uw website of app verlaten.

Niet zichtbaar waar je bent op de pagina

Bij toetsenbordgebruik moet een duidelijke focus zichtbaar zijn bij het onderdeel waar je bent. Zoals een duidelijke gekleurde rand. Soms is die focus uitgezet. Dan zien gebruikers niet waar ze zijn op de pagina. Sommige gebruikers kunnen daardoor uw website of app niet gebruiken en geen bestelling plaatsen.

Captcha niet toegankelijk

Een Captcha is een puzzel om te controleren of een gebruiker een mens is. Deze werkt vaak moeilijk met het toetsenbord. Het oplossen van de puzzel vraagt soms ook te veel snelheid van gebruikers. Daardoor kunnen niet alle mensen de Captha afronden. Dit probleem komt vaak voor op een aanmeldpagina. Vaak betekent dit dat de gebruiker geen account kan aanmaken en bestelling kan plaatsen.

Praktijkvoorbeelden: Begrijpelijk

Bij het toegankelijkheidsprincipe ‘begrijpelijk’ komen vaak de volgende problemen voor:

Taalinstelling klopt niet

Soms staat er op een Nederlandstalige website of app veel Engelse tekst. Soms staat de taalinstelling niet goed voor die tekst op de website. Dan lezen schermlezers de tekst verkeerd voor. Daardoor kunnen slechtziende of blinde gebruikers de tekst niet goed begrijpen.

Website onduidelijk in gebruik

Soms is het niet duidelijk hoe de website of app werkt. Bijvoorbeeld bij productfilters: als je een filter aanklikt en de pagina meteen opnieuw laadt, kan dat verwarrend zijn. Ook het vinden van hulp, zoals contactgegevens, klantenservice of de chat, is niet altijd makkelijk. Deze onderdelen wisselen binnen de website of app soms van plek.

Formulieren niet duidelijk

Formulieren hebben soms geen goede uitleg of foutmeldingen. Het is niet altijd duidelijk of een veld verplicht is om in te vullen. Ook ontbreken soms labels boven de velden. De tekst staat dan alleen in het veld en verdwijnt als de gebruiker begint met typen. Dan kunnen gebruikers niet goed controleren of ze alles juist invullen. Vooral als gegevens automatisch zijn ingevuld. Ook zijn labels niet altijd goed aan de velden gekoppeld. Een schermlezer vertelt dan niet wat er in elk veld moet komen. Dit komt vaak voor op pagina’s waar gebruikers hun gegevens invullen om te bestellen. En bij het invullen van een kortingscode.

Praktijkvoorbeelden: Robuust

Bij het toegankelijkheidsprincipe ‘robuust’ komen vaak de volgende problemen voor:

Veranderingen niet doorgegeven aan hulptechnologie

Soms verandert er iets op de pagina, maar krijgt de gebruiker dit niet te horen. Dit komt omdat de verandering niet altijd wordt doorgegeven aan hulptechnologie. Mensen die hulptechnologie gebruiken, zoals een schermlezer, weten daardoor niet altijd wat er op de pagina gebeurt. Zoals bij het toevoegen van een product in het winkelmandje. Of als de winkelwagen als nieuw deel op dezelfde pagina opent, in plaats van een nieuwe pagina. En bij foutmeldingen en bevestigingen na het invullen van een formulier. Gebruikers missen hierdoor belangrijke informatie.

Auto-aanvullen werkt niet goed

Sommige formulieren ondersteunen geen automatische invulling van naam, adres of e-mailadres. Gebruikers moeten deze gegevens dan steeds zelf typen. Dit kost extra tijd en moeite. Dit is vooral lastig voor mensen die moeite hebben met bewegen, zoals het niet goed kunnen gebruiken van de handen. Het probleem komt vaak voor bij het invullen van een bezorgadres.